Stalken: wat te doen als je cliënt je achtervolgt? - door Yvet van Geest
Heb je wel eens het gevoel gehad na een gespannen gesprek met een klant dat je achtervolgd werd? Veel medewerkers in de zorg of de hulpverlening hebben dat hinderlijke achtervolgen of stalken ooit wel eens ervaren of het gevoel gehad dat ze werden achtervolgd.
Je gaat op huisbezoek bij een klant. Het gesprek loopt niet lekker. De klant wordt boos of verbaal agressief en uit direct of indirect dreigementen dat hij jou of je gezin iets aan zal doen.
Dan loop je in je vrije tijd over straat en zie je opeens de klant met wie het laatste gesprek niet helemaal soepel verliep en je vraagt je af of het toevallig is dat deze klant daar loopt.
Wat nu?
Je lijf wil vechten of vluchten
Het idee dat deze klant het mogelijk op jou gemunt heeft, maakt vaak al dat je ademhaling verandert, je hart begint te bonzen en je spierspanning in je lijf toeneemt. Vaak voel je de adrenaline al door je lijf stromen.
Je gedachte dat deze persoon iets van plan is, zorgt ervoor dat net als in de oertijd jouw lijf zich klaarmaakt voor een fysieke confrontatie. Een handig ingebakken systeem om je te redden uit gevaarlijke situaties. Je lijf maakt zich klaar om te vechten of te vluchten.
We leven echter niet meer in de oertijd. Soms zijn er andere oplossingen voorhanden om ons uit een benarde situatie te redden.
Bovendien weten we nog niet eens zeker of er echt iets aan de hand is. Dat lijf maakt zich klaar zuiver en alleen omdat ons hoofd denkt dat er misschien iets gaande is. Wat is nu handig in deze situatie?
We gaan het even stapsgewijs bekijken:
1. Controle over je “Mind”
Praat tegen jezelf. Nee dat hoef je niet hardop te doen want dat staat misschien wat vreemd als je midden in een drukke winkelstraat loopt. Stel jezelf gerust dat het goed gaat komen, dat je controle hebt over de situatie. Dat het goed is dat je zo alert bent en dat je nu gaat zorgen dat het goed afloopt.
Klinkt misschien een beetje vreemd maar waarschijnlijk weet je van andere spannende situaties dat het helpt als iemand zo tegen je praat. Het helpt om niet direct aan het ergste te denken en om zo met een wat neutralere meer objectieve blik naar de situatie te kunnen kijken.
Hiermee bedoel ik niet dat je naïef als een struisvogel je kop in het zand moet steken en moet zeggen dat je je niet aan moet stellen en niets hoeft te doen. Maar dat je even afstand moet nemen en moet kijken wat er nu echt aan de hand is.
2. Controle over je lijf
Als je stap een toepast is het onmiddellijk makkelijker om je lijf weer onder controle te krijgen. En dat is belangrijk want als je lijf wil gaan vechten of vluchten en je doet dat niet dan merk je dat je hoofd zoveel grip krijgt dat je vaak in een soort mist terecht komt. Dat je niet meer helder kunt denken en dat je ook je zintuigen niet meer kunt inzetten om de boel te onderzoeken.
Om nog meer grip te krijgen op je lijf kun je bewust je focus verplaatsen naar je ademhaling. En dan wel naar de uitademing. Rustig uitademen en je lijf de inademing zelf laten regelen. Hiermee voorkom je dat je gaat hyperventileren.
Het is helemaal mooi als je al hebt geleerd hoe je op commando een buikademhaling kunt toepassen. Dit kan je leren in een training Omgaan Met Agressie maar soms leer je dit ook bij zangles of bijvoorbeeld yogalessen. Een buikademhaling vertelt je lijf dat het kan ontspannen en maakt dat je voldoende zuurstof in je lijf krijgt om helder te kunnen denken. Natuurlijk zal je nooit helemaal relaxed worden op een moment dat je denkt te worden achtervolgd. Maar het helpt wel.
3. Check of je achtervolgd wordt
Het is een beetje afhankelijk van de omgeving waar je bent wat de beste methode is. maar hier zijn een paar tips om te controleren of je achtervolgd wordt:
- Sta stil en kijk in een winkelruit of de betreffende persoon voorbij looptLoop een blokje om en kijk of hij nog achter je aan blijft lopen. Zorg wel dat je in de bewoonde wereld blijft.
- Ga in een winkel naar binnen en check of de achtervolger blijft wachten
- Ga in een warenhuis naar binnen en loop via een andere ingang naar buiten
- Blijf stilstaan en bel iemand die je vertrouwt. En kijk of hij verder loopt. Zo niet dan kan je direct iemand op de hoogte stellen van de situatie.
- Draai om en loop de andere kant op alsof je iets vergeten bent. Als je dan vlak langs deze persoon moet lopen is het handiger om eerst een brede straat over te steken en dan pas de andere kant op te gaan.
4. Schat de omgeving en de situatie in
Als blijkt dat je echt wordt achtervolgd maak dan een inschatting wat je beste opties zijn. Kijk of er mensen in de buurt zijn. Lopen die op straat? Zitten ze binnen in hun flat? Heb je een telefoon waarmee je alarm kan slaan? Zijn er winkels in de buurt of horeca gelegenheden? Soms zie je die over het hoofd omdat je normaal nooit bij die winkel of dat bedrijf naar binnen zou gaan.
Kijk ook naar hoe je zelf het best kunt vluchten. Ken je de omgeving? Weet je waar je het best heen kan rennen? Moet je je hoge hakken uitgooien of eventueel een zware boodschappen tas laten staan als je het op een lopen zet?
Of schat je de achtervolger zo in dat je met een verbale confrontatie kan zorgen dat het achtervolgen ophoudt?
5. Welke actie kies je?
Het is meestal fijn als je hulp kan krijgen als dat nodig is. Hier zijn een paar ideeën daarvoor:
- Zorg in ieder geval dat je afstand en het liefst bijvoorbeeld een rij geparkeerde auto’s tussen jou en de ander houdt. Dat geeft tijdwinst.
- Loop een winkel of een café binnen en bel iemand om je te komen helpen. Of bel de politie om een melding te doen of om hulp te vragen. Of vraag de eigenaar een taxi te bellen voor je.
- Bel aan bij alle bellen van een bellenbord en vertel de eerste die aan de intercom komt dat je lastig wordt gevallen en vraag ze de deur open te doen zodat je in ieder geval veilig binnen bent.
- Loop naar mensen op straat toe en zeg dat je lastig wordt gevallen en vraag of je mee kan lopen tot je op een veilige plek bent.
- Als je in een woonwijk loopt gebruik dan je stem om mensen te alarmeren. Vaak helpt heel hard “Brand” roepen beter dan “Help” mensen komen eerder kijken wat er aan de hand is en dan kan je ze instructies geven om bijvoorbeeld de politie te bellen.
- Als dingen echt uit de hand dreigen te lopen: soms hebben scooters, dure auto’s en winkelruiten een alarm. Niet zo handig om voor niks een steen door een winkelruit in te gooien of een scooter om te gooien maar als het je leven redt dan is dat natuurlijk wel te overwegen.
Wat doe je in the middle of nowhere
Al deze manieren werken niet of minder goed als je op een afgelegen plek bent zoals een park of als je in een buurt loopt of fietst waar weinig mensen wonen. In dat geval is het handig om zoveel mogelijk afstand tussen jou en de ander te houden.
Als je de kans hebt wel via je mobiel contact te zoeken laat diegene dan exact weten waar je precies bent en hou de telefoonlijn open en geef instructies dat deze persoon de politie belt als het nodig is. Zorg dat je klaar bent om het op een lopen te zetten. Door af en toe van richting te veranderen of aan de andere kant van de weg te gaan lopen kun je min of meer onopvallend uit je ooghoeken zien wat diegene achter je doet. Hou de ander in de gaten zodat je niet opeens verrast wordt.
Fysieke weerbaarheid
In een cursus fysieke weerbaarheid kan je ook leren hoe je kunt afweren als iemand je probeert te slaan. Je kunt vluchttechnieken leren en kan leren hoe je kan loskomen als iemand je op verschillende manieren vastpakt.
Geen dingen die we dagelijks nodig hebben maar wel fijn als je ze klaar hebt als je het een keer echt nodig hebt. Het zijn technieken die iedereen kan leren en die kunnen maken dat je veilig weg kan komen uit dit soort situaties maar ook uit andere spannende situaties waarbij dreiging met fysiek geweld voor zou kunnen komen zoals bijvoorbeeld een huisbezoek als dat een onderdeel van je werk is.
Als je vaker dan eens hinderlijk wordt achtervolgd heet het stalken
Als je in google informatie over stalken intypt kun je ook veel informatie vinden over de juridische kant van stalken. En over maatregelen als achtervolgen meer dan eens voorkomt. Er bestaat een anti-stalkingswet. En je kunt via Google ook informatie vinden over organisaties die je kunnen opvangen als je ervaring hebt met stalken. Blijf er in ieder geval niet alleen mee zitten en zorg dat je er met iemand over praat.
_____________________________________________________
Natuurlijk zijn bovenstaande tips niet altijd van toepassing en zijn er nog veel meer tips te verzinnen. Deel je ideeën met me via ons contact formulier als je iets mist of iets aan te vullen hebt.